آژیر خطر برای اقلیم کردستان – ایران امروز

by | آوریل 6, 2023 | مقالات و نظرات | 0 comments

آژیر خطر برای اقلیم کردستان

 از صلاح‌ الدین خدیو

زنگ خطر اول: نمایشگاه بین المللی کتاب اربیل مهم ترین رخداد فرهنگی اقلیم است. در آخرین نمایشگاه که پس از وقفەای سە سالە بخاطر کرونا اخیرا برگزار شد، اعلام گردید که پرفروش‌ترین کتاب آن، به ترتیب دو اثر ملا کریکار بوده است.

نجم الدین فرج مشهور به کریکار یک واعظ مذهبی سلفی‌مشرب است که رهبری چند سازمان اسلام‌گرای مسلح و پشتیبانی از بن لادن را در کارنامەاش دارد.

با این اوصاف اقبال عمومی و گسترده به آثارش در کردستان را نباید دستکم گرفت. رخدادی که از تحولی بزرگ در افکار عمومی مردم حکایت دارد.

در مقام مقایسه، این تحول را می‌توان با گسترش سریع نام و مقال دکتر شریعتی در ایران دهەی ۵۰ و افزایش خیرەکنندەی شعائر و شعارهای اسلامی مقایسه کرد.

هرچند زود است که بتوان گفت، در اقلیم بوی انقلاب اسلامی می آید، اما نباید با نشنیدن این صداها، دچار خوش خیالی شد.

یک قانونمندی کلی در خاورمیانەی عاری از دمکراسی و مبتلا به فقر توسعەی سیاسی وجود دارد: کارنامەی مشحون از ناکامی دولت‌های غیر دموکراتیک و فاسد سکولار به انسداد مفهوم سکولاریسم می انجامد.

برساختن بدیل‌های اسلام‌گرا و پناه بردن مردم به مذهب به عنوان پناهگاه هویتی و عاطفی و  محصول این دیالکتیک است.

اینجاست که اصلاحات جدی و رادیکال ضرورت می یابد. اصلاحاتی که عبور از الیگارشی های کنونی و افزایش مشارکت مردم و گروه های سیاسی و عادلانه کردن توزیع ثروت و فرصت های کار و اشتغال را مد نظر قرار دهد.

زنگ خطر دوم: مجلەی آمریکایی فارین پالیسی گزارشی سراپا انتقادی و نومید کننده دربارەی وضع اقلیم کردستان نوشته است، تحت عنوان هشدار دهندەی: کردستان عراق در خطر فروپاشی!

این مقاله و بازنشر آن توسط سرکنسول آمریکا در اربیل، خشم مقامات را برانگیخته است. بیشتر از این منظر که خواهان اعمال فشار آمریکا بر زمامداران برای انجام اصلاحات شده است.

مقالەی فارین پالیسی هم را می‌توان رخدادی پر اهمیت تلقی کرد.

اقلیم کردستان بدون حمایت راهبردی آمریکا بوجود نمی آمد و اکنون هم تداوم حیات آن مرهون کمک های گوناگون این کشور است.

شکی نیست که نوشتەی فارین پالیسی نوعی هشدار است. از نوع هشدارهایی که به حامد کرزی و اشرف غنی و عبدالله عبدالله داده می شد و البته آنها نشنیده می گرفتند!

پیام واضح بود: ما از فساد و منفعت‌طلبی و قبیله‌گرایی و عدم بلوغ مدنی و سیاسی شما سرخورده شده‌ایم! این سرخوردگی به خستگی ما از ملت‌سازی و دولت‌سازی در مناطق بی‌ثبات و دارای درگیری‌های مزمن و پیچیده منجر می شود.

از این رو حمایت ما ابدی نیست و ممکن است در روزی نه چندان دور برویم و پشت سرمان را نگاه نکنیم!

تا اینکه روز موعود دراوت ۲۰۲۱ رسید و در چشم بهم زدنی دمکراسی افغانی به پایان آمد و طالبان برگشت!

هشداری مشابه برای کردستان هم صادر شده است!

زنگ خطر سوم: عراق مناقشەی نفتی با ترکیه و اقلیم را برد و عملا دوران صدور مستقل نفت اقلیم خاتمه یافت.

اگر از من بپرسید نفس این تحول را به سود اقلیم و مردم آن می‌دانم. نفت هم می تواند نعمت باشد و هم نقمت.

در هشت سال گذشته که اقلیم کردستان از طریق ترکیه نفت می فروخت، بیشتر نقمت بود نه نعمت!

ناشفاف بودن قراردادها و منابع مالی ناشی از صدور نفت، ولخرجی و خاصه خرجی در تخصیص درآمدها، نه تنها به توسعەی کردستان نینجامید، بلکه آن را در موقعیت مخاطرەآمیزی قرار داد.

نفت تتمەی مشروعیت و کارآمدی نهادهای سیاسی و اجتماعی را از میان برد و رقابت سیاسی را از سطح احزاب به میان خانوادەها و عموزادگان و اشخاص آورد.

طبقەی ابرسرمایەداری که از رهگذر پیوند با قدرت و حزب و خانواده شکل گرفت، در مقابل خیل عظیم تهیدستان و بیکاران موجب تکوین یک قطب‌بندی جدید گردید: ما و آنها! ما یعنی اکثریت مردم که از دو قطبی کلیشه‌ای حزب دمکرات و اتحادیه عبور و آنها یعنی عموزاده‌ها و کادرهای ممتاز حزبی و …

انتخابات‌های اخیر که با نرخ مشارکت حدود سی درصدی برگزار شدند، مبین این فرسایش بزرگ سرمایەهای اجتماعی می‌باشند.

مع‌الوصف هشدار اصلی از باب چیز دیگری است: به‌خود آمدن روزافزون بغداد و پیروزی‌های پی در پی حقوقی و سیاسی بر اقلیم از طریق محاکم داخلی و جهانی!

این تحول به این معناست که دورەی فترت بیست سالەی بغداد تمام شده و دولت عراق با تنوع بخشی به شرکایش و اصلاح روابط خارجی و آرامش نسبی در داخل، برای مقید کردن اربیل “از هفت دولت آزاد” قدیم خیز برداشته است.

آنهم در بدترین شرایط ممکن: رهبران تاریخی کرد اکثرا از صحنه خارج شده و میدان برای نسل دوم و نسل سومی های بی تجربه فراهم شده.

زمامداران جوان درگیر رقابت های سخت و پیچیدەی خانوادگی، حزبی و دولتی باهمند و از خرد و بصیرت و انعطاف پیشینیان، بهرەی چندانی نبردەاند.

به این لیست هشدارها موارد دیگری را هم می توان افزود، اما عاقلان را اشارتی کفایت می کند

 

صلاح‌الدین خدیو

زنگ خطر اول: نمایشگاه بین المللی کتاب اربیل مهم ترین رخداد فرهنگی اقلیم است. در آخرین نمایشگاه که پس از وقفەای سە سالە بخاطر کرونا اخیرا برگزار شد، اعلام گردید که پرفروش‌ترین کتاب آن، به ترتیب دو اثر ملا کریکار بوده است.

نجم الدین فرج مشهور به کریکار یک واعظ مذهبی سلفی‌مشرب است که رهبری چند سازمان اسلام‌گرای مسلح و پشتیبانی از بن لادن را در کارنامەاش دارد.

با این اوصاف اقبال عمومی و گسترده به آثارش در کردستان را نباید دستکم گرفت. رخدادی که از تحولی بزرگ در افکار عمومی مردم حکایت دارد.

در مقام مقایسه، این تحول را می‌توان با گسترش سریع نام و مقال دکتر شریعتی در ایران دهەی ۵۰ و افزایش خیرەکنندەی شعائر و شعارهای اسلامی مقایسه کرد.

هرچند زود است که بتوان گفت، در اقلیم بوی انقلاب اسلامی می آید، اما نباید با نشنیدن این صداها، دچار خوش خیالی شد.

یک قانونمندی کلی در خاورمیانەی عاری از دمکراسی و مبتلا به فقر توسعەی سیاسی وجود دارد: کارنامەی مشحون از ناکامی دولت‌های غیر دموکراتیک و فاسد سکولار به انسداد مفهوم سکولاریسم می انجامد.

برساختن بدیل‌های اسلام‌گرا و پناه بردن مردم به مذهب به عنوان پناهگاه هویتی و عاطفی و  محصول این دیالکتیک است.

اینجاست که اصلاحات جدی و رادیکال ضرورت می یابد. اصلاحاتی که عبور از الیگارشی های کنونی و افزایش مشارکت مردم و گروه های سیاسی و عادلانه کردن توزیع ثروت و فرصت های کار و اشتغال را مد نظر قرار دهد.

زنگ خطر دوم: مجلەی آمریکایی فارین پالیسی گزارشی سراپا انتقادی و نومید کننده دربارەی وضع اقلیم کردستان نوشته است، تحت عنوان هشدار دهندەی: کردستان عراق در خطر فروپاشی!

این مقاله و بازنشر آن توسط سرکنسول آمریکا در اربیل، خشم مقامات را برانگیخته است. بیشتر از این منظر که خواهان اعمال فشار آمریکا بر زمامداران برای انجام اصلاحات شده است.

مقالەی فارین پالیسی هم را می‌توان رخدادی پر اهمیت تلقی کرد.

اقلیم کردستان بدون حمایت راهبردی آمریکا بوجود نمی آمد و اکنون هم تداوم حیات آن مرهون کمک های گوناگون این کشور است.

شکی نیست که نوشتەی فارین پالیسی نوعی هشدار است. از نوع هشدارهایی که به حامد کرزی و اشرف غنی و عبدالله عبدالله داده می شد و البته آنها نشنیده می گرفتند!

پیام واضح بود: ما از فساد و منفعت‌طلبی و قبیله‌گرایی و عدم بلوغ مدنی و سیاسی شما سرخورده شده‌ایم! این سرخوردگی به خستگی ما از ملت‌سازی و دولت‌سازی در مناطق بی‌ثبات و دارای درگیری‌های مزمن و پیچیده منجر می شود.

از این رو حمایت ما ابدی نیست و ممکن است در روزی نه چندان دور برویم و پشت سرمان را نگاه نکنیم!

تا اینکه روز موعود دراوت ۲۰۲۱ رسید و در چشم بهم زدنی دمکراسی افغانی به پایان آمد و طالبان برگشت!

هشداری مشابه برای کردستان هم صادر شده است!

زنگ خطر سوم: عراق مناقشەی نفتی با ترکیه و اقلیم را برد و عملا دوران صدور مستقل نفت اقلیم خاتمه یافت.

اگر از من بپرسید نفس این تحول را به سود اقلیم و مردم آن می‌دانم. نفت هم می تواند نعمت باشد و هم نقمت.

در هشت سال گذشته که اقلیم کردستان از طریق ترکیه نفت می فروخت، بیشتر نقمت بود نه نعمت!

ناشفاف بودن قراردادها و منابع مالی ناشی از صدور نفت، ولخرجی و خاصه خرجی در تخصیص درآمدها، نه تنها به توسعەی کردستان نینجامید، بلکه آن را در موقعیت مخاطرەآمیزی قرار داد.

نفت تتمەی مشروعیت و کارآمدی نهادهای سیاسی و اجتماعی را از میان برد و رقابت سیاسی را از سطح احزاب به میان خانوادەها و عموزادگان و اشخاص آورد.

طبقەی ابرسرمایەداری که از رهگذر پیوند با قدرت و حزب و خانواده شکل گرفت، در مقابل خیل عظیم تهیدستان و بیکاران موجب تکوین یک قطب‌بندی جدید گردید: ما و آنها! ما یعنی اکثریت مردم که از دو قطبی کلیشه‌ای حزب دمکرات و اتحادیه عبور و آنها یعنی عموزاده‌ها و کادرهای ممتاز حزبی و …

انتخابات‌های اخیر که با نرخ مشارکت حدود سی درصدی برگزار شدند، مبین این فرسایش بزرگ سرمایەهای اجتماعی می‌باشند.

مع‌الوصف هشدار اصلی از باب چیز دیگری است: به‌خود آمدن روزافزون بغداد و پیروزی‌های پی در پی حقوقی و سیاسی بر اقلیم از طریق محاکم داخلی و جهانی!

این تحول به این معناست که دورەی فترت بیست سالەی بغداد تمام شده و دولت عراق با تنوع بخشی به شرکایش و اصلاح روابط خارجی و آرامش نسبی در داخل، برای مقید کردن اربیل “از هفت دولت آزاد” قدیم خیز برداشته است.

آنهم در بدترین شرایط ممکن: رهبران تاریخی کرد اکثرا از صحنه خارج شده و میدان برای نسل دوم و نسل سومی های بی تجربه فراهم شده.

زمامداران جوان درگیر رقابت های سخت و پیچیدەی خانوادگی، حزبی و دولتی باهمند و از خرد و بصیرت و انعطاف پیشینیان، بهرەی چندانی نبردەاند.

به این لیست هشدارها موارد دیگری را هم می توان افزود، اما عاقلان را اشارتی کفایت می کند

 

 

0 Comments

Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت پانزدهم

  بی بی خانم استرآبادی بی بی خانم استرآبادی از نویسندگان دوران مشروطه است او درروزنامه های حبل المتین ، تمدن و نشریه مجلس مقاله می نوشت. بیشتر نوشته های او در دفاع از آموزش دختران است. البته شهرت وی به خاطر نوشتن کتابی است بنام معایب الرجال ، عیب های مردان ، که...

جرم انگاری سقط جنین، شرایطی دشوارتر برای زنان

جرم انگاری سقط جنین، شرایطی دشوارتر برای زنان 2023-04-25 نوشته ای دیگر از شورای ملی تصمیم لایحه جرم انگاری ی سقط جنین اخیرا اعلام شد؛ ماده 310 تا 312 لایحه تعزیرات جمهوری اسلامی مختص جرم انگاری سقط جنین می باشد. ماده 310 می گوید زنی که به عمد سقط کند، در صورتی که پس...

پشتیبانی « صدای زنان سوسیال دموکرات ایران » از منشور مهسا

                                                                                      2023 03 30 بیانیه پشتیبانی از منشور مهسا صدای زنان سوسیال دمکرات ایران پشتیبانی خود را از منشور هفده ماده ای مهسا که در تاریخ 10 فوریه 2023 صادر شده، اعلام می دارد. یک جنبش انقلابی...

زنانی که شکست را شکست میدهند قسمت چهاردهم

  قسمت چهاردهم تاج السلطنه و خاطراتش تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه قاجار بود. وی از مدافعان انقلاب مشروطه و عضو انجمن حریت نسوان  بود. یادمان های وی خاطرات تاج السلطنه که وسعت اطلاعات او را نشان میدهد منبع تاریخی با اهمیتی است. تاج السلطنه از مشروطیت ،حقوق زنان...

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت سیزدهم

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت سیزدهم منیر وکیلی و آوازهای فولکلور منیر وکیلی از خوانندگان خوب اپرا در ایران بود که در سال 1301 بدنیا آمد و در تاریخ 1361 درگذشت. وی در تبریز متولد شد و موسیقی را در تهران نزد لیلی بارا (خواننده سابق  اپرای وین و از مهاجران اروپای...

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت دوازدهم

قسمت دوازدهم شکوه ریاضی مهمترین معلم نقاشی مدرن ایران اسماعیل مرآت وزیر فرهنگ وقت در سال 1317 از آندره گدار معمار و باستان شناسی فرانسوی درخواست نمود که هنرکده ای همچون مدرسه بوزآر، مدرسه عالی  ملی هنرهای پاریس در تهران بنا نماید. سال بعد که این هنرکده تاسیس شد وی...

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت یازدهم

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت یازدهم پری برکشلی هنرمند ارجمند پری برکشلی نوازنده ومدرس پیانو، موسیقی شناس و موسیقی دان ایرانی و رئیس سابق کنسرواتوار موسیقی شهر لوسه  فرانسه است. پری برکشلی آذر سال 1324 در تهران متولد شد پدرش مهدی برکشلی که موسیقی دان هم بود فیزیک...

زنانی که شکست را شکست دادند قسمت دهم

قسمت دهم پوران بازرگان پوران بازرگان که 11 اردیبهشت 1316 در مشهد بدنیا آمد و 15 اسفند 1385 در پاریس درگذشت اولین زنی بود که در رژیم پیشین سال 1348 به مبارزه چریکی  پیوست.  وی در همان سال با محمد حنیف نژاد ازدواج کرد . پوران بازرگان متعلق به نسلی از زنان پیشتاز بود که...

انقلاب در اعماق و فروپاشی درونی رژیم

انقلاب در اعماق و فروپاشی درونی رژیم جلال ایجادی انقلاب گاه به گاه به سراغ جامعه می آید زیرا نیازمند یک فضا، یک اراده جمعی، یک پارادایم، یک همگرایی کوچک و بزرگ، یک انگیزه برای عصیان و یک دورنماست. پس از انقلاب مشروطه، پس از انقلاب 57، ایران خواهان یک تغییر انقلابی...

بیانیه حمایتی از « منشور حداقلی تشکل‌های مستقل صنفی »

 ما از منشور حداقلی تشکل‌های مستقل صنفی حمایت میکنیم با به خیابان آمدن زنان و جوانان آزادیخواه و برابری طلب در پی قتل مهسا / ژینا و آغاز انقلاب "زن، زندگی، آزادی" که گفته شده انقلابی بی‌همتا است، می رویم که حکومتی دموکراتیک و سکولاردر ایران بنا نهیم و به زن ستیزی،...

Nadimpour Suraia

Nadimpour Suraia

Position